SchuldHulpMaatje helpt overzicht te krijgen en te houden

Jaarlijks krijgen duizenden mensen persoonlijke, deskundige hulp van een vrijwillig SchuldHulpMaatje. De aanpak is een aanvulling op de professionele schuldhulpverlening of kan juist professionele hulpverlening voorkomen. Carla van der Vlist: “We willen mensen met financiële problemen in een zo vroeg mogelijk stadium bereiken. Het is nadrukkelijk niet de bedoeling om de financiële huishouding over te nemen. We begeleiden mensen op zo’n manier, dat ze zelf weer overzicht krijgen en kunnen houden.”

Wel zelf bellen

SchuldHulpMaatje is te vinden in inlooppunten. “Die zijn gestart vanuit het tijdelijke project ‘Samen erop Vooruit’, dat eind 2024 eindigde en waar veel partners bij betrokken waren. Er zijn zo’n 170 inlooppunten, waarvan wij er een stuk of 70 ondersteunen. Daar kunnen mensen terecht met  vragen en bijvoorbeeld formulieren. Dus ook voor vragen over toeslagen. We zijn geen formulierenbrigade, die het invullen van formulieren van je overneemt, Maar we begeleiden wel mensen die dat nodig hebben om zelf formulieren in te vullen of toeslagen aan te vragen,. Zij kunnen bij ons terecht. Mensen moeten zelf bellen naar Dienst Toeslagen of de Belastingdienst. Maatjes leren mensen hoe ze een telefoonnummer kunnen  vinden en wie ze moeten hebben.”

Volgens de huidige criteria is armoede in Nederland verminderd. “Maar mensen die onder de armoedegrens zitten, zijn veel dieper in de armoede geraakt”, stelt Carla. “En de groep die net boven de armoedegrens zit, is heel groot. Daar maken we ons grote zorgen over. Niet iedereen in armoede heeft schulden, maar velen proberen op een houtje rond te komen. Dat betekent dus dat het minimuminkomen of de uitkering te laag is. En dat we goed moeten letten op die groep mensen, omdat schulden op de loer liggen.”

Fysiek en online

Samen met collega Peter Rijsdijk en anderen richtte Carla in 2010 SchuldHulpMaatje op. “De kredietcrisis was daar toen de aanleiding voor. Sinds die tijd hebben we gebouwd aan een netwerk van 3.400 vrijwilligers in ongeveer 170 gemeenten, dat jaarlijks groeit. We zijn opgericht vanuit de kerken maar  staan middenin de samenleving. Mensen uit alle lagen van de bevolking zijn maatje en doen met ons mee. Ze krijgen van ons een gedegen opleiding, zodat ze lokaal achter de voordeur zoveel mogelijk mensen kunnen helpen. Die hulp is preventief en bieden we uiteraard ook aan als mensen dieper in de ellende zitten. Het duurt soms wel 5 jaar voordat mensen toe durven te geven dat ze problemen hebben. De laatste jaren zien we gelukkig dat mensen zich wat eerder melden. En we krijgen ook steeds meer vragen van mensen die proactief zijn, bijvoorbeeld ‘ik ga met pensioen, wat moet ik doen om mijn geldzaken op orde te krijgen?’.”

De hulp is fysiek – de vrijwilligers komen bij mensen thuis - maar SchuldHulpMaatje heeft ook een uitgebreide online kant. “We hebben gemerkt dat mensen vaak eerst anoniem online hulp zoeken. Zo zien we dat mensen ’s nachts filmpjes kijken of blogs lezen, informatie zoeken en testen invullen. Een deel van die mensen drukt op de help-button en komt dan lokaal bij een van onze coördinatoren terecht.”

Ook de zesde keer

Eerst overzicht krijgen en stressvrij worden, zo beginnen de SchuldHulpMaatjes. “Dat doen we letterlijk door alle papieren met die persoon te ordenen”, vertelt Carla.” Van daaruit maken we samen met de hulpvrager een overzicht van inkomsten en uitgaven en een plan om de geldzorgen of schulden aan te pakken. Het is belangrijk om veel geduld te hebben. Soms staat een vrijwilliger wel vijf keer voor een dichte deur. Puur uit schaamte durven mensen niet open te doen. Het is zo fijn als iemand de deur de zesde keer dan wel opent.”

“We leren mensen zelfredzaam te worden. Het is een groot cadeau als mensen zeggen ‘ik heb niet alleen grip op m’n geld maar ook grip op mijn leven en zie het weer een beetje zitten’. Ze krijgen meer zelfvertrouwen, zien weer licht in het leven en dat is enorm waardevol en hoopvol.”

Koesteren

Wat kan SchuldHulpMaatje als organisatie gebruiken? Carla is er duidelijk over: “Een vereenvoudiging van allerlei stelsels en systemen. En dan zijn er ook nog allerlei landelijke en lokale regels die elkaar tegenwerken. De overheid is met versimpeling bezig, maar dat gaat nog lang duren.”

“We zijn een vrijwillig en deskundig netwerk en trekken samen op met onze collega’s zoals Humanitas en het Leger des Heils,  in de Alliantie Vrijwillige Schuldhulp. Dat informele netwerk moeten we koesteren, want mensen met geldzorgen durven niet allemaal zelf op de overheid of op schuldeisers af te stappen. We zitten lokaal en zijn laagdrempelig: dat moet blijven. Zo bieden we de beste zorg voor een weerbare samenleving.”

Over SchuldHulpMaatje

Samen lukt ’t, dat is waarin SchuldHulpMaatje gelooft. Als je in de schulden zit, heb je iemand nodig die je in gelooft en je helpt. Die zonder te oordelen met je aan de slag gaat om weer financieel orde op zaken te stellen. De maatjes van SchuldHulpMaatje doen dat.